Elektrik Uğruna...

Elektrik Uğruna Tarımsal Sulama Ve Canlılar Risk Altında

70 li yıllarda tarımsal sulama amacıyla inşa edilen Kozan Barajı susuzluk riskiyle karşı karşıya. Kozan Barajı’ndaki en düşük seviyelerde. Baraj gölündeki su azlığının sebebinin ise baraja sonradan eklenen elektrik santrali olduğu iddia ediliyor.

Son yıllarda özellikle kış aylarında Kılgen Çayı suyunun kesildiğini belirten vatandaşlar dere yatağı boyunca yaşayan milyonlarca balık, kurbağa, kablumbağa gibi su canlılarının da öldüğünü dile getiriyorlar.

Konu ile ilgili yerel televizyon kanalı Otağ TV aracılığıyla bilgi veren Tema Vakfı Kozan İlçe Sorumlusu Derya Deniz, “son yıllarda dere suyunun kesilmesi sonucu geçtiği bölgede canlılar için yaşamsal öneme de sahip suda yaşayan canlılar da maalesef yok oluyorlar” dedi.

Kuraklığın asıl sebebi sonradan kurulan Elektrik Santrali

Deniz bu sorunun ortaya çıkmasındaki asıl sebebin birçok kişinin dile getirdiği gibi elektrik santrali oluğunu iddia etti. “Canlılar için yaşam alanı ve yaşam kaynağı olan bu suyun kış aylarında kesilmesinin sebebinin baraj haznesindeki suyun azalması olduğunu belirterek şunları dile getirdi:

“Kozan Kılgen Barajı’ndaki su miktarı her geçen yıl azalıyor. Geçen yıl yeterince kar ve yağmur yağışı olduğu halde barajdaki su seviyesi oldukça düşük seviyede. Önümüzdeki sulama mevsimine yeterince su biriktirmek maksadıyla Kılgen Çayı’na barajdan verilen su kesiliyor. Kanunen bırakılması gereken can suyu ise yetersiz olduğundan birkaç km. sonra kuruyor. Kuruması sonucu içinde barındırdığı ve geçtiği yerlerdeki canlıları besleme özelliğini kaybederek canlıların ölümüne sebep olunuyor.  Sorunun bu boyuta ulaşmasındaki asıl etkenin ise yağışsızlıktan ziyade sulama barajı olarak projelendirilerek yapılan Kılgen Barajı’na sonradan eklenen elektrik santrali.

Barajın tahliye borusunun çapı değiştirilmeseydi bu sorunlar ortaya çıkmayabilirdi.

11 yıl önce sadece sulama mevsimlerinde çalıştırılmak üzere elektrik üretmek için 200 mt. Uzunluğundaki 110 cm. çapındaki çıkış borusundan çıkan suyun önüne yerleştirilen 2 adet 3,5 MWe gücündeki çarkları döndürmeye suyun gücü yetmeyince yeni hesap yapılarak boru çapı değiştirildi.

Çapı 110 cm olan 200 mt.lik boru DSİ tarafından 120 cm.lik yeni boru ile değiştirildi. Bundan sonra çarklar döndürülebildi ve elektrik üretimine başlandı.

Buraya kadar sorun yok gibi. Hatta normal şekilde tarımsal sulama için akıtılması gereken suyun boşa aktığı düşünülerek sudan ayrıca bir de elektrik üretilmiş olduğu akıllıca gelebilir. Yapımı zamanında çok ta itiraz edilmemişti bu yüzden.

Fakat sulama zamanı elektrik te üretmek amacıyla akıtılmaya başlanan suyun boşaldığı borunun çapı %10 oranında büyütülmüştü. Bu rakamsal olarak küçük gibi görünse de barajdan öncekine oranla yaklaşık %30 un üzerinde neredeyse yarısına yakın miktarda daha fazla su boşalmakta. Sulama zamanı kanallarla birlikte Kılgen Çayı da gürül gürül akıtılmakta kış geldiğinde ise suyu kesilmekte. Kışın suyu kesmelerinin nedeni işte bu sulama zamanı haddinden fazla bol bol akıtılan sular. Önümüzdeki yıl da dahil bundan sonra tarımsal sulamada ciddi sıkıntılar yaşanacağı apaçık ortada bu şekilde devam edilirse.

Çiftçiler susuzluk problemiyle karşı karşıya kalmadan bu sorunun giderilmesi lazım. Bu susuzluk sorununun giderilmesi için de sonradan eklenen santralin iptal edilerek suyun fazladan boşa akıtılmaması lazım. Bu santrale nasıl izin verildi, kim müsaade etti, bu hesaplamalar yapılmadı mı da hayata geçirildi? Bu soruların cevabını da merak etmiyor değiliz.” Dedi.